İstiklal Mahkemeleri'nin özellikleri:
Olağanüstü Yetkiler: İstiklal Mahkemeleri, normal yargı sisteminin dışında, olağanüstü yetkilerle donatılmıştı. Bu mahkemeler, Yargılama Usulü konusunda hızlı ve etkili kararlar alabilmek için kurulmuştu.
Seyyar Mahkemeler: Genellikle gezici (seyyar) olarak görev yapıyorlardı. Bu sayede, ülkenin farklı bölgelerindeki olaylara hızla müdahale edebiliyorlardı.
TBMM'ye Karşı Sorumluluk: Mahkemeler, doğrudan Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) karşı sorumluydu. Bu durum, kararların siyasi otoriteyle yakın ilişkili olduğunu gösterir.
Geniş Yetki Alanı: Vatan Hainliği, Casusluk, askerden kaçma, ayaklanma gibi devletin bekasını tehdit eden suçlara bakmakla görevliydiler. Ayrıca, bazı durumlarda hükümetin otoritesini sarsmaya yönelik eylemler de bu mahkemelerde yargılanabiliyordu.
Hızlı Yargılama: Yargılamalar genellikle çok hızlı yapılırdı. Savunma Hakkı bazen kısıtlanabiliyordu ve kararlar genellikle aynı gün içinde verilebiliyordu.
Kesin Kararlar: İstiklal Mahkemeleri'nin verdiği kararlar kesindi ve temyiz yolu kapalıydı. Bu durum, mahkemelerin kararlarının sorgulanmasını zorlaştırıyordu.
Dönemsel Görev: İstiklal Mahkemeleri, genellikle belirli dönemlerde (örneğin, savaş zamanı veya iç karışıklıkların olduğu dönemlerde) kurulmuş ve görev süreleri sona erdikten sonra kapatılmıştır.
Tartışmalı Miras: İstiklal Mahkemeleri, Türk hukuk tarihinde tartışmalı bir yere sahiptir. Bir yandan, devletin bekasını koruma ve düzeni sağlama amacıyla kurulmuş olmaları savunulurken, diğer yandan Hukuk Devleti ilkelerine aykırı uygulamalar yapıldığı eleştirileri de bulunmaktadır.